De Italianen gaan komende zondag naar de stembus. De laatste peilingen wijzen op winst voor het extreem rechtse Fratelli d'Italia. Voor de financiële markten is de uitslag van deze parlementsverkiezingen van cruciaal belang. De BTP-Bund spread is dé graadmeter voor het vertrouwen in het land, maar ook voor het succes van de eurozone.
Een stijgende BTP-Bund spread - het verschil in rendement tussen de Italiaanse en de Duitse 10-jaars obligaties - trekt een zware, wellicht onhoudbare wissel op het begrotingstekort en de overheidsschuld van Italië, die ten opzichte van het bbp respectievelijk 5,6 procent en inmiddels 151 procent bedragen.
De Italiaanse staatsschuld blijft een doorn in het oog voor de financiële markten, en vreet aan het vertrouwen in de eurozone. Niet alleen de Italiaanse staatskas, maar ook bedrijven en huishoudens lopen bij een oplopende spread een verhoogd risico op zeer zorgwekkende schulden.
In juli pasten Moody’s en S&P al de vooruitzichten voor Italië naar beneden bij van "stabiel" naar "negatief". Dat gebeurde nadat premier Mario Draghi in reactie op een vertrouwenscrisis in het kabinet aankondigde niet meer te willen opgaan voor een nieuwe termijn.
Alessandro Tentori, CIO bij AXA Investment Managers Italië sprak tegenover persbureau Reuters de hoop uit dat ‘de eerste waarschuwingen die we hebben gezien (van ratingbureaus) geen voorbode zijn van een tanende overheidsrating, want dat zou echt problemen opleveren voor degene die het land moet leiden’.
‘De spread ziet er gunstig uit’
De Franse vermogensbeheerder Amundi, met ruim 1700 miljard euro onder beheer, is positiever over de situatie.
Marktdeskundigen van Europa's grootste fondsbeheerder zeggen dat ze niet geloven dat de komende verkiezingen in Italië veel volatiliteit zullen veroorzaken op de Italiaanse - of Europese - obligatiemarkten. Een piek zou zelfs een koopkans kunnen bieden.
De huidige spreads tussen de 200 en 250 basispunten zien er gunstig uit, zei Amaury d'Orsay, hoofd vastrentende waarden bij Amundi, tijdens een media conferentie vorige week in antwoord op een vraag van Investment Officer.
‘Aan de ene kant is er voorzichtigheid ten aanzien van risicovolle activa, waardoor bijvoorbeeld de spreads tussen BTP en Bund groter worden. Aan de andere kant is er politieke onzekerheid rond de verkiezingen van zondag 25 september. Maar je ziet ook dat aan de politieke kant alle partijen uiteindelijk vrij Europees gezind zijn, zou ik zeggen.’
Italiaanse verkiezingen
De favoriet voor de Italiaanse verkiezingswinst bevindt zich aan de rechterflank van het politieke landschap. Fratelli d’Italia (Broeders van Italië), geleid door Giorgia Meloni, staat op ruim 25 procent in de laatste peilingen van marktonderzoeksbedrijf Ipsos.
In het verleden deed Meloni zeer eurosceptische uitspraken waarbij ze “Brusselse technocraten” beschuldigde van de ‘vernietiging van nationale en religieuze identiteiten’. Tegenwoordig is de toon milder. Fratelli d’Italia heeft geen uitgesproken ambities om de eurozone noch de Europese Unie te verlaten.
Op de vraag of investeerders zich zorgen moeten maken over een eventueel vertrek van Italië uit de euro, antwoordt Meloni ontkennend. ‘Sommige landen hebben verloren en andere hebben gewonnen (in het europroject). We moeten de landen die verloren hebben compenseren’, oordeelde Meloni in een gesprek met Bloomberg.
De toegang van Italië tot een door de Europese Unie gefinancierd investeringsprogramma (een jaarlijkse injectie met een waarde van 2 procent van het Italiaanse bbp) komt niet in gevaar, als het aan Fratelli d’Italia ligt. ‘In overeenstemming met de Europese regelgeving en in overleg met de Europese Commissie zullen EU-middelen worden gebruikt om de groei en innovatie van Italië te bevorderen’, schreef Meloni vorige maand in een opiniestuk in de Roomse krant Il Messaggero.
‘Een spread van 300 is een koopkans’
Ondanks het feit dat de regering van premier Draghi moest aftreden, vertelt d'Orsay van Amundi dat hij hoop put uit de algemene vooruitgang in de Europese integratie, ondanks de grote politieke uitdagingen van de afgelopen jaren.
‘We zien ook een goed momentum met betrekking tot de Europese integratie. We hebben dat ook gezien bij de pandemie. We zien het ook met de oorlog in Oekraïne. En Italië heeft duidelijk veel baat bij het Europese programma. Dat is één ding dat zeker is.’
Verder zijn er volgens D’Orsay weinig tekenen dat marktpartijen zich in de aanloop naar de Italiaanse parlementsverkiezingen op een bepaalde manier proberen te positioneren. ‘Over het algemeen is de positionering over Italië laag. Beleggers zijn doorgaans vrij voorzichtig, wat betekent dat er geen specifieke niche is in de BTP-markt’, aldus D’Orsay.
Elke piek in de obligatiemarkt, waarbij de rente op BTP bijvoorbeeld boven de 300 basispunten komt, zou ‘een koopkans’ zijn voor Amundi. D’Orsay denkt dat de vastberadenheid van de ECB om Italië te steunen, en fragmentatie te voorkomen, niet onderschat moet worden.
‘Als de spreads opwaarts worden getest, kunnen we enkele interventies doen om de markt te kalmeren. Daarom is 300 bps voor ons een duidelijk koopsignaal.’
