Gisteren was het precies tachtig jaar geleden dat de geallieerden de kust van Normandië bestormden om het Europese continent te bevrijden van haar bezetter. Sindsdien leven wij in West-Europa in vrede, vrijheid en voorspoed.
In 1984 gaf Ronald Reagan zijn beroemde toespraak op Pointe du Hoc om stil te staan bij veertig jaar D-Day. Hoe snel gaat de tijd en hoe anders zag de wereld er toen uit. Landen als Polen en Tsjechië, die nu in daad en woord het meeste opkomen voor onze Europese vrijheid, maakten toen nog deel uit van de USSR.
Tweemaal veertig jaar terugkijken maakt een mens bescheiden als hij zich een beeld wil vormen over hoe de wereld er in 2064 uit zou kunnen zien. Toch zijn het dit soort geopolitieke voorspellingen waar menig vermogensbeheerder zich momenteel op bezint. Steeds vaker zien oud-diplomaten of medewerkers van geopolitieke denktanks zich van een goede baan verzekerd bij een financiële instelling. De ontwikkelingen in de wereld geven aanleiding om je verrekijker erbij te pakken en een blik in de verte te werpen. Precisie is in dezen onmogelijk, maar een geopolitiek ornitholoog kan je wel helpen met waar je moet kijken om de zogenaamde zwarte zwaan te spotten.
Met onze onderneming Nectar beleggen wij in (zorg)woningportefeuilles. Omdat we vertrouwd zijn met de woningmarkt, menen we een goed beeld te hebben bij de risico- en succesfactoren van deze markt. Het is voor ons minder duidelijk hoe de beleggingen van onze klanten zullen presteren als de geopolitiek van de een op de andere dag nationale politiek wordt. Wij toetsen ons beleggingsbeleid daarom heel algemeen voor een "shit-hits-the-fan" scenario aan de hand van de drie aloude financiële prestatiemeters: liquiditeit, rentabiliteit en solvabiliteit.
Liquiditeit
Ronde 1 - Shit hits the fan: paniek! Niemand is bekend met deze abnormale situatie, er heerst veel onzekerheid en onwetendheid. Mondelinge toezeggingen worden niet schriftelijk opgevolgd, debiteuren lopen op en vermogen wordt naar safe-havens gesluisd wat een bankrun op de minder kredietwaardig gepercipieerde instellingen veroorzaakt. Wie geen liquiditeit heeft, zal al vrij snel in de problemen komen, want niemand wil je geld lenen.
Rentabiliteit
Ronde 2 - Shit has hit the fan: alle muren zitten onder en de tweede-orde effecten gaan opspelen: uitlopende vlekken en druipers. Niet alle stukken muur zijn even vuil geworden in het oog van de storm, maar de spillover effecten vergroten de tragedie. Een deel van je klantenbestand heeft haar deuren moeten sluiten of zal willen onderhandelen over de vergoedingen. De productiviteit van je personeel en machines neemt af (bijvoorbeeld door stress privé en reserveonderdelen uit de mondiale keten die niet meer aankomen). Al met al staat je winstgevendheid zwaar onder druk.
Solvabiliteit
Ronde 3 - de grote schoonmaak: de balans wordt letterlijk opgemaakt. Sommige meubels en muren zijn dermate vuil geworden dat ze niet meer te redden vallen. Er zullen partijen zijn met hoge en langlopende verplichtingen die ze niet meer kunnen verenigen met hun verlaagde rentabiliteit. Bij te veel vreemd vermogen verlies je de regie en word je ontmanteld of opgeslokt door partijen die de crisis beter zijn doorgekomen.
Bovenstaande beschouwend is niet te veel hefboom op je balans de enige manier om je voor te bereiden op het onverwachte. Zonder hoge schulden ben je tenminste financieel vrij. Je daadwerkelijke vrijheid dank je nu nog steeds aan de bevrijders van 6 juni 1944.
Justin de Ridder is partner bij Nectar, een bedrijf dat actief is op het terrein van private markten en vastgoed. Hij is econometrist en heeft een achtergrond bij ING.
