Er zijn partijen die niet meer willen investeren in fossiel. Maar voor elke partij die afhaakt, staan er vijftig andere in de rij om mee te doen, zo tekent Het Financieele Dagblad van 21 april op uit de mond van een topmanager van Cheniere, een Amerikaans bedrijf dat groot is in LNG.
Het artikel waar dit citaat in staat, beschrijft ook de plannen voor vijftien nieuwe LNG-export terminals in Texas en Louisiana, investeringen van totaal mogelijk rond de 200 miljard dollar. LNG is eerst gewoon gas, dat op een temperatuur van -162 graden gebracht moet worden.
Dat gas wordt in de VS zelf geproduceerd door in de ondergrond te ‘fracken’. Ook daar worden miljarden in geïnvesteerd om de winningscapaciteit snel te kunnen uitbreiden. Het ziet er in het huidige tijdsgewricht commercieel heel aantrekkelijk uit. Europa staat immers te springen om gas te kunnen importeren van andere landen dan Rusland, nu een boycot van het gas uit Rusland dreigt, en de prijzen voor fossiele energie zijn torenhoog.
Investeringsplannen olie en gas
The Guardian van 11 mei jl. bracht een onderzoek uit waaruit blijkt dat de twaalf grootste oliemaatschappijen voor uitbreiding van de productie van olie en gas nog investeringsplannen hebben voor de rest van dit decennium van totaal 36 miljard dollar per jaar. The Guardian laat zien dat met de realisatie van deze plannen de klimaatdoelen ver overschreden zullen worden.
Twee krantenberichten waar je best een beetje somber van kunt worden. Veel beleggers zitten dus nog helemaal in het fossiele spoor en hebben blijkbaar weinig oog voor investeringsmogelijkheden in een duurzame toekomst. Kan dat ook anders?
Laten we het eerste krantenbericht eens bij de kop pakken. Er is natuurlijk in Europa een groot energievraagstuk op het moment dat de Russische olie en het gas niet meer geleverd worden. Dat vraagstuk schreeuwt om een oplossing en het is niet zo raar dat er gekeken wordt naar mogelijkheden om dat via fossiele importen van derde landen te regelen.
Maar zonder grote investeringen elders gaat dat blijkbaar niet lukken. Vandaar die peperdure investeringen in het energie-onzuinige LNG. Maar als er toch grootscheeps geïnvesteerd moet worden, zijn er dan geen alternatieven? Stel dat men in Texas niet zou investeren in de milieubedreigende winning van aardgas en omzetting in LNG, maar zou investeren in zonneparken, of windmolens, en via electrolysers de opgewekte elektriciteit zou omzetten in bijvoorbeeld ammoniak. En die ammoniak zou vervoeren naar Europa, waar deze moleculen weer omgezet kunnen worden in waterstof of elektriciteit.
Dat zijn ook grote investeringen, maar misschien niet groter dan nu in de LNG business worden gedaan, en die kosten ook tijd, maar misschien niet meer dan het bouwen van nieuwe LNG terminals kost.
Rendement
Ik durf niet veel te zeggen over het rendement op deze alternatieve investeringen, maar met de huidige energieprijzen, zou het me verbazen, gelet ook op onder andere de zonne-intensiteit in Texas, als de investeringen niet op een positief rendement zouden uitkomen. En ja, dan zou in Europa ook versneld geïnvesteerd moeten worden in een nieuwe energie-infrastructuur.
Het alternatief dat ik hier schets is een losse flodder, dat moet ik natuurlijk toegeven. Het punt dat ik er mee probeer te maken is dat ook in de noodsituatie waarin Rusland Europa heeft gebracht er verschillende scenario’s zijn om aan oplossingen te werken: een scenario dat zich beweegt in de oude vertrouwde wereld van de fossiele energie, maar ook scenario’s die inzetten op versnelling van de energietransitie die onvermijdelijk toch moet komen.
Die scenario’s zijn nieuw, en vragen misschien meer durf dan de scenario’s uit de fossiele wereld, maar de maatschappelijke opbrengst van de toekomstgerichte scenario’s is natuurlijk vele malen groter dan de fossiele scenario’s.
Daarbij gaan grote investeringen in fossiel bijna onherroepelijk de energietransitie vertragen, omdat de investeringen in een lange reeks van jaren terugverdiend moeten worden. Het kan dus helemaal geen kwaad om beleggers een duw in de goede richting te geven. Het is dus ook helemaal niet gek als Nederlandse pensioenfondsen niet meer in fossiel willen investeren. Beleggers hebben een keuze: kiezen ze voor het fossiele verleden, en daarmee voor grote schade aan onze planeet, of kiezen ze voor duurzame oplossingen van de toekomst.
Bernard ter Haar heeft als topambtenaar gewerkt op de ministeries van Financiën en SZW. Op dit moment is hij werkzaam bij ABDTopconsult van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Ter Haar schrijft maandelijks voor Investment Officer over de relatie tussen overheid en markt.
