In een duurzame economie zou niet groei, maar welzijn de graadmeter voor succes moeten zijn.
Dat welzijn ligt namelijk aan alle kanten onder vuur, meent Hans Stegeman, Chief Investment Strategist en econoom bij Triodos Investment Management. ‘Ik maak me vooral zorgen over het afkalvende vertrouwen dat we in elkaar en in instanties hebben.’
Stegeman waarschuwt al jarenlang dat we onze economie radicaal moeten veranderen als we onze kinderen een leefbare wereld willen nalaten. Qua vervuiling, schaarste, ecologische schade en CO2-uitstoot lopen we tegen grenzen aan, waardoor de huidige economie tot minder welvaart en welzijn zal leiden, aldus Stegeman ‘De remedie is een transitie naar een radicaal andere, circulaire economie.’
Economische groei zal bij die transitie minder belangrijk worden als graadmeter voor succes, hoopt Stegeman. ‘We zijn verslaafd aan groei, maar wat levert dat ons op? Nu noemen we iets succesvol als het financieel rendement oplevert, maar daar moeten we vanaf om tot een echt duurzame economie te komen. Hier ligt er een opgave voor de financiële sector, om behalve op financiële criteria ook op sociale en groene impact te sturen. Dat is voor banken ook eigenbelang: je wilt straks immers niet in stranded assets zitten.’
Omslag voor beleggers
Niet alleen banken, ook beleggers moeten de omslag maken, wil een duurzame economie van de grond komen. Op de vraag of er in een groene economie met minder of geen economische groei voor beleggers nog wat te verdienen valt, antwoordt Stegeman met een volmondig ‘ja’. ‘Ook in een economie die niet of nauwelijks groeit, zullen er sectoren zijn die wel groeien. Denk aan bedrijven die inspelen op de energietransitie of een andere duurzame economische transitie. Daar wil je als belegger in zitten.’
Het is volgens Stegeman zaak dat beleggers transformationeel gaan beleggen, dat wil zeggen dat ze waarde ontsluiten door te investeren in de veranderingen nodig voor een duurzame, regeneratieve economie. Daarbij is het cruciaal om echt iedereen mee te krijgen: beleggers, bedrijven, overheden, maar ook consumenten die straks iets van de energietransitie gaan merken. Als zij die alleen in verband brengen met hogere energieprijzen, verliest de energietransitie aan draagvlak, stelt Stegeman. Hij maakt zich daarbij vooral zorgen over de afname van vertrouwen.
Vertrouwensmaatschappij onder vuur
Voor een gezonde economie en voor het draagvlak van brede transities is het cruciaal dat mensen vertrouwen hebben, in elkaar en in overheden en andere instanties zoals centrale banken, stelt Stegeman: ‘Vertrouwen zal een belangrijk thema in 2022 zijn. We beschouwen dat vertrouwen als vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Kalft het vertrouwen af, dan nemen de risico’s voor iedereen toe, ook voor beleggers.’
Centrale banken vervullen op dit moment een belangrijke rol. Beleggers vertrouwen erop dat ze het verruimingsbeleid heel geleidelijk af te bouwen om geen schokken op de beurs te veroorzaken. ‘Centrale banken zullen echter iets negatiefs voor beleggers moeten doen, zeker als de inflatie blijft oplopen. We houden er rekening mee dat het volgend jaar echt een keer misgaat op de beurzen.’
Verwachtingen voor 2022
Qua groeivooruitzichten voor 2022 is Stegeman met gemiddeld 4,4% globaal en 4,6% voor Europa vrijwel in lijn met de consensus. ‘Met een inflatieprognose van 4,2% wereldwijd en 2,3% voor Europa zitten we wel wat hoger, al verwachten we dat de eerste renteverhogingen in de Verenigde Staten pas eind 2022 volgen. Vooral de hoge aandelenwaarderingen in de Amerikaanse technologiesector zijn dan gevoelig voor een correctie. Een renteverhoging zal behoorlijke effecten hebben.’
Stegeman verwacht dat duurzame beleggingen ook in 2022 volop geld blijven aantrekken. ‘Dat is natuurlijk goed nieuws voor de duurzame transitie waarin we verkeren, maar aan de andere kant zie je met name bij klimaatprojecten dat ze niet beursgenoteerd en relatief klein van omvang zijn. Opschalen zal niet direct lukken en voor beleggers is dat een nadeel. Op de langere termijn zal de toestroom van geld echter voor veel nieuwe projecten zorgen. Dat geld zal ook van bankfinanciering of andere kredietverstrekkers zoals Triodos Groenfonds komen, niet alleen van beleggers. Je verandert de economie met veel soorten geld.’
Stegeman verwacht voor de meeste landen de komende jaren lagere groei. Dit zal zich ook vertalen in lagere financiële rendementen. ‘De investeringswind is gedraaid: de staartwinden van de afgelopen vier decennia, die hogere rendementen in de hand werkten, zijn veranderd in tegenwinden.’
- Lees de Global Investment Outlook 2022 voor een volledig beeld van de verwachting van Triodos Investment Management voor komend jaar.
