De overgang naar een echt duurzame economie gaat veel te traag.
Om urgente kwesties als klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit en toenemende ongelijkheid aan te pakken, zijn er radicale veranderingen nodig. Dit stelt Hans Stegeman, Chief Investment Strategist en econoom bij Triodos Investment Management. “Met de spelregels in het huidige financiële en economische systeem gaan we het niet redden.”
Volgens Stegeman is er een groeiend besef dat we richting een afgrond lopen. “Alleen al het huidige verbruik van olie en andere grondstoffen kunnen we niet volhouden. Qua vervuiling, schaarste, ecologische schade en de uiteindelijke uitstoot van CO2 gaan we over grenzen heen. Onze huidige economie is simpelweg niet in staat om meer welvaart te blijven creëren. Doorgaan op de oude weg vernietigt bovendien onze leefomgeving, onze wereld. Ik denk niet dat ik daarmee iets nieuws vertel.”
Het economische systeem is echter dermate uit balans en zo kwetsbaar dat pappen en nathouden geen oplossing meer is. Het systeem kan zich evenmin zelf corrigeren, stelt Stegeman. “Voor diegenen die denken dat prijzen voor een nieuwe balans zullen zorgen, vergeet het maar. Met prijsstelling alleen gaat dat niet lukken. Er is echt een radicaal andere koers nodig.”
Zet impact op de eerste plaats
Covid-19 was voor velen een wake-up call, weet Stegeman. Steeds meer mensen en bedrijven willen het roer omgooien. Een dergelijke transitie vergt echter veel investeringen en de financiële sector speelt daarbij een sleutelrol.
Het probleem volgens Stegeman is echter dat rendement en risico nog steeds leidend zijn. “Kapitaalverschaffers sturen op deze twee factoren, pas daarna gaan ze kijken of het ook een beetje duurzamer kan.”
Stegeman: “We moeten naar een radicaal nieuw paradigma. Niet rendement en risico moeten het uitgangspunt zijn, maar de positieve impact die je bereikt. Zorg eerst dat dit goed zit en kijk daarna pas naar risico en rendement. Dit vergt echter een normatieve beslissing en de financiële sector is het maken van expliciet morele keuzes niet gewend. Maar natuurlijk is sturen op financieel rendement ook een normatieve keuze. Beleggers en andere kapitaalverschaffers etaleren daarmee dat korte termijn rendement belangrijker is dan de impact op de leefomgeving van hun beslissing”
Voor Triodos IM is het bereiken van positieve impact in het hier en nu niet voldoende. Stegeman: “Je zult moeten vooruitkijken, naar hoe bedrijven in de toekomst kunnen bijdragen aan een duurzame wereld en economie. Uiteraard is dat ingewikkeld om in te schatten omdat je niet met zekerheden te maken hebt. Bovendien blijkt soms dat bedrijven die nu op impact niet goed scoren, zoals een bedrijf als Toyota, wel een grote rol kunnen en willen spelen in de transitie naar een duurzame economie. Als belegger moet je toekomstvisie hebben.”
Rendement en risico blijven belangrijk bij beleggingsbeslissingen, ook bij Triodos IM, zegt Stegeman. “Ook wij zijn gebonden aan het huidige financiële model en moeten volgens de huidige spelregels werken. Een cruciaal verschil met ‘traditionele’ asset managers is echter dat bij ons impact een minstens even belangrijke rol speelt in het beleggingsproces als risico en rendement.”
Een omslag in de financiële sector
Behalve een positieve impact met de eigen beleggingsportefeuilles streeft Triodos IM ook naar een omslag in de financiële sector. “We willen met onze projecten branchegenoten aan het denken zetten. Ik ben daarin best positief. Hoe wij twintig jaar geleden duurzaam belegden, met een ESG-kompas, dat doet nu iedereen. Vroeger heette dat radicaal en werd gezegd dat je dit niet met beleggen kon combineren.”
De huidige Triodos-strategie om via positieve impact een duurzame economie te bereiken, zou in de ogen van Stegeman moeten leiden tot minder uitputting van de aarde en uiteindelijk zelfs tot regeneratie. “Hoe die economie over 20 jaar er precies uit ziet, is onvoorspelbaar. Ik verwacht dat er enorme stappen gezet zullen zijn. Als je ziet hoeveel miljarden er nu naar klimaatdoelen gaan, dan moet dat impact hebben. Sommige sectoren zullen erg hard groeien, denk aan bedrijven die zich bezighouden met elektrificatie.”
Stegeman spreekt tot slot de hoop uit dat duurzaam beleggen wordt gebaseerd op een toekomstvisie en niet verwordt tot een onderdeel van risicomanagement. “Het beleggingsbeleid rond klimaat bijvoorbeeld is
vooral op de risico’s gericht. Prima dat er hierdoor in oplossingen wordt geïnvesteerd, maar bedenk wel dat risico’s veelal pas in een erg laat stadium duidelijk worden. Wat zijn de risico’s van de snelle afname van biodiversiteit? Wachten we op antwoorden voordat we in actie komen? Zeker is, is dat die afname een systeemrisico is. We kunnen ons de luxe van afwachten en dan beslissen niet permitteren.”
Meer weten over de visie van Hans Stegeman en Triodos Investment Management? Download de papers en luister naar de podcasts hier.
